کلیسای وانک اصفهان + تصاویر

کتاب ‌ها و نسخه ‌های خطی، تابلو های نقاشی از آثار هنرمندان اروپایی و ارمنی، تابلو های گچبری از کاخ‌ های صفوی، آثار فلزی همچون طلا، نقره، انواع جعبه‌ های صلیب و … انواع صنایع ‌دستی مانند رودوزی ‌های سنتی، ظروف چینی و سفالی، آثار چوبی مانند انواع مبلمان، ساعت، شمعدان، تابلو های منبت‌ کاری و … از جمله وسایلی هستند که می‌توان در موزه مشاهده کرد. در گذشته کارهای اداری و قضایی ارمنی ‌های جلفا در این مکان صورت می‌گرفت از تنظیم قباله ازدواج تا تعمیر و ثبت فوت و تولد و امور قضایی مثل شکایات و رسیدگی به ان انجام می‌شد این امر در حال حاضر ادامه دارد و ارمنی ‌های جلفا برای کارهای خود به این محل رفت ‌و آمد می‌ کنند.

شاه عباس هنگام بازگشت به ایران، ارامنه‌ ی ساکن شهرها و روستاهایی را که سر راه ایشان قرار داشت با خود به ایران آورد و تمامی منازل، مزارع، دام‌ ها و سایر متعلقات آن‌ها را از بین برد و به آتش کشید تا از سرعت سپاهیان عثمانی در تعقیب کردن آن‌ها بکاهد. از معروف ‌ترین اشیایی که در موزه نگهداری می‌شود، می‌توان به تار موی دختری ۱۸ ساله اشاره کرد که روی آن در سال ۱۹۷۴ میلادی فرازی از کتاب تورات به زبان ارمنی و به وسیله‌ ی قلمی از جنس الماس، توسط «واهرام هاکوپیان» نوشته شده است. کلیسای وانک یا کلیسای نجات دهنده مقدس (به ارمنی Սուրբ Ամենափրկիչ Վանք تلفظ: آمنا پرکیچ)، نام کلیسایی است در محله جلفا (اصفهان)، که از نام کلیسای سورپ آمنا پرکیچ وانک جوغا در نخجوان گرفته شده‌است.

امروزه کلیسای وانک دارای بخش ‌های مختلفی از جمله موزه، کتابخانه، چاپخانه و ساختمان‌ های اداری است و در ساخت این اثر کهن از مصالح خشت خام (اکثر کلیساهای قدیمی ارامنه با استفاده از سنگ، ساخته شده‌‌ اند) استفاده شده است. بعد از اسکان ارامنه در منطقه ‌ی جلفای اصفهان، آن‌ها به انجام اقدامات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و مذهبی که برای ایجاد یک جامعه‌ ی انسانی لازم و ضروری است پرداختند که ایجاد اماکن مذهبی از جمله ‌ی این اقدامات بود. از دیگر بخش‌ های کلیسا، موزه ‌ی این مکان مذهبی و مقدس است که از قدمتی بالغ بر یکصد سال برخوردار بوده و در سال ۱۹۰۵ میلادی، به همت شخصی به نام «طاطاوس هونانیان» (نویسنده‌ ی کتاب تاریخ جلفای اصفهان) احداث شد.

کلیسای وانک

با تلاش ارمنی‌های مقیم اصفهان در محله جلفا، تا پایان قرن ۱۷ میلادی ۲۴ کلیسا تاسیس گشت؛ در حالی که تعداد کلیساها در دیگر نقاط شهر اصفهان تا آن زمان به ۶ عدد می‌رسید؛ اما متاسفانه امروز تنها ۱۳ کلیسا از آن دوران باقی مانده است. گرچه در گذشته این کلیسا به محدوده وسیع‌تری خدمت‌رسانی می‌کرد و گاهی اوقات حتی ارامنه کشور هند نیز برای انجام امور اداری خود به کلیسای وانک مراجعه می‌نمودند، امروزه تنها به مناطق جنوبی ایران خدمات ارائه می‌کند. پس از آن، چاپخانه برای مدتی طولانی از رونق افتاد تا این‌که در سال ۱۸۴۴ میلادی مانوک هوردانانیان که به جزیره جاوه در اندونزی مهاجرت کرده بود، دستگاه چاپی با تمام تجهیزات به زادگاهش در شهر جلفا فرستاد.

روند تکامل بخش‌های مختلف کلیسای وانک با گذشت زمان به‌خوبی مشهود میباشد،‌ گرچه بخش‌هایی نیز به مرور زمان از بین رفته‌اند، اما قسمت‌های زیادی در طول سال‌ها اضافه، بازسازی و تجهیز گشته اند. کلیسای وانک آمنا پرگیچ در سال ۱۶۵۵ میلادی در زمان پادشاهی شاه عباس دوم و جاثلیقی «فیلیپوس» و پیشوائی خلیفه «داوید» و به یاری مردم خیر جلفا شروع گشت و در سال ۱۶۶۴ میلادی به پایان رسید. کلیسای وانک به مرور زمان علاوه بر این‌که جایگاه مذهبی‌اش را در میان مردم اصفهان، به‌خصوص ارامنه ساکن محله جلفا، حفظ مینمود، تبدیل به مکانی اداری و مرکز رویدادهای اجتماعی نیز گشت. هدف از تاسیس این مرکز حفظ کتاب‌های با ارزش ارامنه بود که بسیاری از نسخه‌های قدیمی را مردمان ارامنه از زمان مهاجرت با خود داشتند و در طول تاریخ این کتاب‌ها ارزش زیادی پیدا نمودند.

موزه کلیسای وانک در ابتدا تنها چند اتاق ساده بود که به همت طادئوس هونانیان در حدود صد سال پیش در ضلع شمالی کلیسای وانک ساخته شد، اما امروزه به موزه‌ای بزرگ و کامل تبدیل گشته است. امروزه این منطقه اصیل در شهر اصفهان را با نام «محله جلفای نو» می‌شناسند و گردشگران و مسافران از کلیسای وانک به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین بناهای تاریخی این شهر بازدید مینمایند. تا ۲۸ سال بعد نیز هم‌چنان این ماشین چاپ مورد استفاده قرار نگرفت، اما گریگوریس هوانسیان خلیفه وقت در سال ۱۸۷۲ تصمیم به راه‌اندازی مجدد چاپخانه و استفاده از این ماشین چاپ گرفت. کلیسای وانک در محوطه‌ای با مساحت حدودی ۸۷۰۰ متر مربع قرار گرفته است که نزدیک به ۴۰۰۰ متر مربع از این مساحت را ساختمان‌ها و بقیه را باغ وانک و فضای سبز مجموعه تشکیل می‌دهند.

کلیسای وانک در منطقه جلفا اصفهان

کتاب‌‌ها و نسخه‌‌های خطی، تابلوهای نقاشی از آثار هنرمندان اروپایی و ارمنی، تابلوهای گچبری از کاخ‌های صفوی، آثار فلزی همچون طلا، نقره، انواع جعبه‌های صلیب و غیره انواع صنایع ‌دستی مانند رودوزی‌‌های سنتی، ظروف چینی و سفالی، آثار چوبی مانند انواع مبلمان، ساعت، شمعدان، تابلوهای منبت‌‌کاری و غیره از جمله وسایلی هستند که می‌توان در موزه مشاهده کرد. در زمان کوچ بزرگ، ارمنیان همه چیز خود را جا گذاشتند و به ایران آمده‌اند ولی تنها چیزی که نتوانستند از آن چشم‌پوشی بکنند کتاب‌هایی بود که در خانه‌های خود داشتند ارمنی‌ها با تحمل زحمات فراوان کتاب‌های زیادی را با خود به ایران (اصفهان) آوردند این کتاب‌ها تنها ثروتی بود که همیشه برای ارمنیان باارزش بود و هست.

فهرست مطالبمعرفی کلیسای وانکتاریخچه کلیسای وانک معماری بنابخش‌های مختلف کلیسای وانک اصفهاننقاشی‌های کلیساموزهاماکن اداریچاپخانهکتابخانهاطلاعات بازدیدساعات بازدید کلیسای وانک شماره تماس کلیسای وانک بهای بلیط کلیسای وانک تارنمای رسمیثبت در آثار ملی ایرانآدرس کلیسای وانک معرفی کلیسای وانک. در گذشته کارهای اداری و قضایی ارمنی‌‌های جلفا در این مکان صورت می‌گرفت؛ از تنظیم قباله ازدواج تا تعمیر و ثبت فوت و تولد و امور قضایی مثل شکایات و رسیدگی به آن انجام می‌شد، این امر در حال حاضر ادامه دارد و ارمنی‌‌های جلفا برای کارهای خود به این محل رفت ‌و آمد می‌‌کنند.

شاه عباس هنگام بازگشت به ایران، ارامنه‌ ساکن شهرها و روستاهایی را که سر راه ایشان قرار داشت با خود به ایران آورد و تمامی منازل، مزارع، دام‌‌ها و سایر متعلقات آن‌ها را از بین برد و به آتش کشید تا از سرعت سپاهیان عثمانی در تعقیب کردن آن‌ها بکاهد. از معروف‌‌ترین اشیایی که در موزه نگهداری می‌شود، می‌توان به تار موی دختری ۱۸ ساله اشاره کرد که روی آن در سال ۱۹۷۴ میلادی فرازی از کتاب تورات به زبان ارمنی و به وسیله‌ قلمی از جنس الماس، توسط «واهرام هاکوپیان» نوشته شده است. وی اتاقک‌‌هایی در ضلع شمالی حیاط کلیسا را برای نگهداری و نمایش کتاب‌ها، نسخه‌های خطی و اشیای تاریخی در نظر گرفت که تا سال ۱۹۳۰ میلادی، هم به عنوان موزه و هم به عنوان کتابخانه مورد استفاده قرار می‌گرفت.

کلیسای وانک اصفهان

اوایل سده هفدهم میلادی، شاه عباس بخش اعظمی از آذربایجان،ارمنستان و قره باغ را از عثمانیان پس گرفت و به محض اطلاع از حرکت سردار عثمانی از شیروان به سوی قارص، به سمت ساحل جنوبی رودخانه ارس ، شاه عباس دستور داد سپاهیانش عقب نشینی کنند و تمامی شهرها و روستاهای سر راهشان را تا مرزهای ایران ویران سازند تا به این ترتیب مانع از پیشرفت سپاهیان عثمانی شوند. موافقت پادشاهان اشکانی با آزادی دین و عقیده مردم سرزمین های تحت حاکمیت، باعث شد تا تعداد زیادی از مسیحیان و مبلغان مسیحی که مورد آزار و اذیت امپراطوری روم قرار می گرفتند وارد خاک ایران شوند و در این کشور در امنیت کامل به تبلیغ و انجام مراسم مذهبی بپردازند و درغرب کشور شروع به ساخت کلیساهایی کردند.

از مجسمه های معروف می توان مجسمه مسروب ماشتوتس، ابداع کننده الفبای ارمنی، بارایور سواگ، شاعر پرآوازه ارمنی و تندیس خاچاطور کساراتسی، اسقف اعظم ارامنه اشاره کرد که مجسمه او در میدان روبروی کلیسای وانک قرار دارد تمام قد و با عبا که دستش روی چند کتاب است و به ابزار کوچکی در دست دیگرش نگاه میکند. در سمت راست برج ناقوس یک کتیبه بزرگ آبی رنگ وجود دارد که با سنگ های صلیبی پوشانده شده، این سنگ های صلیبی در زبان ارمنی خاچ کلیم نامیده می شوند و آنها را از سایر کلیساهای محله جلفا که دیگر تخریب شده اند به اینجا منتقل کرده اند. پس از آن چاپخانه برای مدتی طولانی از رونق افتاد تا اینکه در سال 1844 میلادی مانوک هوردانانیان که به جزیره جاوه در اندونزی مهاجرت کرده بود، دستگاه چاپی با تمام تجهیزات به زادگاهش، شهر جلفا فرستاد و تا 28 سال از آن استفاده می شد.

در کلیسای وانک ساختمانی برای نمازخانه وجود دارد که به شکل متوازی الاضلاع ساخته شده و از دو بخش تشکیل شده، قسمت اول شبستان است و قسمت دوم زیر گنبدخانه قرار دارد که برای اجرای مراسم مذهبی در ایام خاص استفاده می شود. حدود 400 سال پیش، شاه عباس صفوی به مردم ارامنه ای که از خانه و کاشانه خود آواره شده بودند، زمینهایی در حاشیه زاینده رود هدیه داد و اکنون این منطقه با نام جلفای نو و با معماری زیبایش محل سکونت ارامنه ایران است. ورودی اصلی در بزرگ چوبی دارد و برفراز آن تصویری از نگاره دیر وجود دارد که با کاشی های لاجوردی و خاکستری تزیین شده و در بالای آن به زبان ارمنی نوشته شده:« دیر ناجی همگان، محلی برای راهبان».

کلیسای وانک اصفهان

ارتفاع دیوارهای کلیسای وانک اصفهان، از سطح حیاط تا بام طبقه دوم حدود 12 متر بوده و از کل مساحت 8731 متر مربعی کلیسا، ۳۸۵۷ متر مربع آن مربوط به ساختمان‌ ها و بقیه متعلق به فضای سبز و باغ وانک است. سبک معماری کلیسای وانک تلفیقی از معماری مسیحی، اسلامی و ایرانی بوده و گنبدهای این کلیسا بر خلاف دیگر کلیساهای کهن مسیحی که مخروطی بوده اند، مدور و به شیوه مساجد اسلامی ساخته شده اند. آثار چوبی، فرمان های اداری و تجاری و حکومتی متعلق به قرن هفده تا نوزده میلادی، مسکوکات فلزی و نخستین ابزار مربوط به صنعت چاپ از دیگر دیدنی های موزه کلیسای وانک اصفهان هستند. اما اگر می خواهید در عین نزدیکی به کلیسا به دیگر مناطق دیدنی شهر اصفهان نیز دسترسی خوبی داشته باشید، هتل های 5 ستاره عباسی و نیز هتل کوثر پارسیان گزینه های مناسبی هستند.

به نظر می رسد تا اینجا گردشگری را که به دنبال بازدید از دیدنی های شهر اصفهان است، مشتاق شده باشد که دیداری از کلیسای وانک اصفهان داشته باشد. یکی از بهترین انتخاب ها برای رستوران نزدیک به کلیسا، رستوران هرمس با منوی ایتالیایی و رستوران کافه فیروز شربت برای غذاهای سنتی ایرانی است. کلیسای وانک اصفهان، از آن دست مکان های گردشگری می باشد که به همت وبسایت رسمی این مجموعه امکان بازدید مجازی از کلیسای وانک فراهم شده است. شما می توانید پیش از سفر به این جاذبه توریستی شهر اصفهان، با بازدید از این صفحه تصویری از آنچه در این بازدید پیش روی شماست، داشته باشید. با این حال به هیچ وجه نباید بازدید از کلیسای وانک اصفهان (یا کلیسای نجات دهنده مقدس) را در منطقه ارامنه نشین جلفای این شهر از دست بدهید.

به جمله ای از تورات فکر کنید که روی تار موی دختری هجده ساله با قلمی از الماس نوشته شده: به جهت دانستن عدل و حکمت و برای درک واژگان فطانت. موزه مردم شناسی ارامنه اصفهان به عنوان بخشی از این موزه، نماینده تاریخ تصویری جالبی از زیست این مردمان دوست داشتنی شهر اصفهان است. این کلیسا، نه فقط مکانی مذهبی برای ارمنی های اصفهان و ایران، که یکی از مهم ترین عناصر هویت اجتماعی آنها در کشور ما و منطقه نیز هست. در طبقه دوم این برج ساعت بزرگی به وزن 300 کیلوگرم نصب شده است و در سه طرف دیگر برج نیز چهار ساعت مدور با قطر 104 سانتی متر قرار دارد. امروزه این فضا به به موزه ‌ای بسیار زیبا و جامع دربردارنده نقاشی های برجسته تاریخی، کتب نفیس خطی و آثار ارزشمند قدیمی بدل شده.

منبع